Evidence-based Energy Work
Onderstaande tekst las ik op de pagina van het London College of Animal Osteopathy. De conclusie is wat mij persoonlijk aansprak en waarom ik het hier deel. Ik ga er ook vanuit dat er verschillende wegen zijn om een symptoom of ongemak aan te vliegen. Het afwijzen van een discipline omdat je het niet begrijpt is in mijn ogen vaak een gebrek aan inzet. Want waarom doe je niet de moeite om een andere professional te begrijpen en blijf je vanuit je eigen bubbel redeneren? Ik hou van een open blik, dat past mijn inziens ook bij osteopathie. Er is evidentie aanwezig voor andere invalshoeken. Maar we moeten het wel willen omarmen…
Als je op bovenstaande link klikt, kom je bij het originele artikel waar je ook bronnen kan vinden.
Werken met energie tijdens een (dier)consult, meer dan lichaamsgericht werken
In de diertherapeutische sector zijn energiewerkers, Reiki-behandelaars en andere meer esoterische therapeuten al heel lang aanwezig. Kijkend naar de geschiedenis van energiewerk zou je zelfs kunnen zeggen dat zij er als eerste waren. Vanwege de aard van deze disciplines bestaat er scepsis bij zowel eigenaren als andere behandelaars over de geldigheid en effectiviteit ervan. Aan de andere kant zijn er fervente voorstanders en regelmatige gebruikers die zweren bij de effecten — en soms ook zelf zulke behandelingen ondergaan.
Binnen de osteopathie omarmen we benaderingen die geschikt zijn voor het individu en positieve klinische effecten hebben. Het is dus niet verrassend dat sommige dierosteopaten ook energiewerk toepassen in hun praktijk. Dit artikel onderzoekt het domein van energiewerk en de plek die het inneemt binnen het bredere therapielandschap.
De Oude Oorsprong van Energiehealing
Over de hele wereld bestaan eeuwenoude praktijken die veel overeenkomsten delen in theorie en aanpak. Het cultiveren van een goede energiestroom door het lichaam zien we bij uiteenlopende beschavingen, en de methoden om dit te bereiken lijken vaak op elkaar.
Prana en de Indiase Traditie
In de oude Indiase beschavingen werden technieken voor lichaamsoefening en ademhaling geleerd als manier om de levensenergie — Prana — door de Nadis (energiekanalen) te leiden. Gebaren, mudra’s, werden gebruikt om deze energiestromen te richten en te controleren, zowel voor fysieke voordelen als voor spirituele groei. Veel van deze technieken zijn vandaag de dag nog in yogalessen terug te zien, zij het vaak in een sterk afgezwakte vorm in vergelijking met teksten zoals de Hatha Yoga Pradipika en Vedische geschriften.
Ook Ayurveda kent zijn oorsprong in dit oude India en is nauw verbonden met yogafilosofie. Ayurvedische artsen behandelen de gehele levenscyclus van prenataal tot geriatrie. Het concept van de drie Dosha’s staat centraal: deze elementaire kwaliteiten van het lichaam kunnen uit balans raken en bepaalde remedies, activiteiten of spirituele praktijken kunnen helpen balans te herstellen.
Reiki: Japanse Universele Levensenergie
Reiki is wereldwijd een bekende praktijk met oorsprong in Japan. Dr. Mikao Usui ontwikkelde Reiki begin 1900 na een 21-daagse meditatie-retraite in de bergen. Reiki betekent letterlijk “universele levensenergie” en betreft het kanaliseren van deze energie via de behandelaar naar een persoon, dier, gebeurtenis of zelfs op afstand. De praktijk maakt gebruik van symbolen die de energieversterking en het inwijden van anderen ondersteunen. Deze symbolen werden aan Dr. Usui onthuld tijdens zijn spirituele ontwaken.
Ritueel, Kristallen en Vibratiehealing
Sommige vormen van energiewerk maken gebruik van kristallen of andere ritueel belangrijke objecten. Geluid en vibratie worden soms geïntegreerd in helingsmethoden en onderzoek naar bepaalde frequenties en hun helende potentieel groeit.
Rituelen kunnen een belangrijke rol spelen binnen sommige healing-praktijken. Hoewel theorieën soms op elkaar lijken, zijn culturele en historische invloeden duidelijk zichtbaar in de rituele aspecten. Kristallen worden bijvoorbeeld vaak geplaatst in specifieke patronen rond het lichaam om bepaalde intenties of effecten te ondersteunen.
In Reiki en soortgelijke tradities worden handposities deels bepaald door de Chakra’s — energiewielen die corresponderen met biologische en spirituele functies. Er zijn 7 hoofdchakra’s langs de wervelkolom, hoewel sommige tradities er meer beschrijven.
Hoe Werkt Energiehealing? De Wetenschap Achter de Praktijk
Veel energietherapieën gaan uit van een universele energie of spirituele interactie die niet direct meetbaar is met huidige instrumenten. Dit roept begrijpelijke scepsis op binnen de wetenschap, en behandelaars kunnen soms professionele weerstand ervaren — ook vanuit de diergeneeskunde.
Toch zijn de door mensen gerapporteerde resultaten moeilijk te negeren. Of placebo een rol speelt, maakt voor patiënten vaak weinig uit. En bij dieren kun je een placebo-effect vrijwel uitsluiten — hoe slim we ze ook vinden.
Bewijs voor Reiki bij Dieren
Er is overtuigend bewijs dat Reiki een kalmerend effect heeft op dieren. Practitioners spreken vaak over toename van parasympatische activiteit: de ‘rest and digest’-stand.
Bijvoorbeeld: Baldwin, Wagers en Schwartz (2008) toonden aan dat Reiki de hartslag van ratten onder geluidsstress significant verlaagt.
In 2006 vonden Baldwin en Schwartz dat microvasculaire lekkage en schade door geluidsstress eveneens afnamen onder invloed van Reiki. Een hogere stressbestendigheid is gunstig voor zowel mensen als dieren en kan een betekenisvolle rol spelen in de diergeneeskunde.
Shiatsu: Vingerdruk en Meridiaantherapie
Shiatsu — afkomstig uit Japan — betekent letterlijk “vingerdruk”. Het stimuleert de stroming van Ki door het lichaam via meridianen. Ki komt overeen met de universele energie die in andere tradities wordt beschreven en voedt het lichaam, vergelijkbaar met hoe bloed, lymfe en zenuwimpulsen functioneren (waar osteopaten eveneens mee werken).
Sommige onderzoekers suggereren dat meridianen anatomisch overeenkomen met zenuwbanen en dat stimulatie ervan invloed heeft op dermatomen en myotomen. Dit kan verklaren waarom Shiatsu fysieke voordelen biedt zoals pijnvermindering en ontspanning. Somatoviscerale reflexen zouden daarnaast systemische effecten kunnen verklaren.
Een aantal scholen werkt ook met de Vijf Elementen-theorie, vergelijkbaar met Ayurveda. Elementaire kwaliteiten kunnen door behandeling worden gebalanceerd.
Waar Osteopathie en Energiewerk Samenkomen: Een Holistische Integratie
Osteopaten streven ernaar het lichaam informatie te geven zodat het zichzelf optimaal kan organiseren en homeostase kan behouden. Door interne en externe omstandigheden te beïnvloeden, ondersteunen we de fysieke processen die gezondheid bevorderen.
Shiatsu heeft vergelijkbare doelen — het verwijderen van blokkades in energiestromen. Osteopathie richt zich op blokkades in bloedvoorziening, zenuwgeleiding en lymfestroom. Het is denkbaar dat bepaalde Shiatsu-technieken deze fysieke structuren óók beïnvloeden.
Universele Energie als Vitale Input
Methoden die universele energie (Chi, Ki, Prana etc.) doorgeven, passen goed bij osteopathische principes. Dierosteopaten werken holistisch en beschouwen álle inputs die een dier ontvangt. Als onderzoek duidelijke positieve effecten laat zien, kan dit worden gezien als een aanvullende bron van vitaliteit, naast osteopathische interventies.
Ook al is uitgebreide voedingsleer niet standaard onderdeel van osteopathie (tenzij extra opleiding aanwezig is), advies over gezonde voeding geldt als een waardevolle ‘input’. Op een vergelijkbare manier kan energiewerk worden beschouwd als een aanvullende input voor balans en vitaliteit.
Conclusie: Meerdere Wegen naar Diergezondheid en Welzijn
Het doel van elke therapeut is gezondheid en welzijn voor de patiënt. Omdat elke patiënt anders is, ziet de weg er ook anders uit. De verschillende disciplines die dieren en mensen behandelen bekijken de route naar gezondheid vanuit verschillende invalshoeken. Er zijn vele paden naar de top van dezelfde berg.
Het afwijzen van een discipline op basis van onbegrip is onwetend. Het is mooi dat veel osteopaten openstaan voor samenwerking met energiewerkers — sommige zijn zelfs in beide geschoold. De osteopathie is een openminded en vooruitdenkende beroepsgroep. De evidentie voor energiewerk spreekt voor zich en men kan stellen dat healing óók evidence-based medicine is, net als meer materiële benaderingen.
Veelgestelde vragen
Werkt energiehealing zoals Reiki echt bij dieren?
Ja. Onderzoek toont meetbare voordelen, zoals lagere hartslag en minder cellulaire stressschade. Omdat dieren geen placebo-effect kunnen ervaren, zijn deze fysiologische veranderingen sterk bewijs voor de therapeutische werking van energiewerk.
Kunnen osteopaten energiewerk combineren met manuele therapie bij dieren?
Ja. Veel dierosteopaten combineren beide benaderingen omdat ze dezelfde holistische visie delen. Modellen zoals Shiatsu ondersteunen energiestromen op manieren die goed passen bij osteopathische principes.
Wat is het verschil tussen Reiki en Shiatsu voor dieren?
Shiatsu: fysieke druk op meridianen (vergelijkbaar met acupressuur).
Beide hebben ontspannende en helende effecten, maar Shiatsu is fysiek, Reiki vooral energetisch.
Reiki: geen druk; energieoverdracht via zachte aanraking of handen nabij het lichaam.